Toksyczna miłość - jak rozpoznać i leczyć?

Uzależnienie od miłości - czy to możliwe?

Z pozoru wydaje się, że to będzie dobry związek, on - z problemami, poszukujący miłości i ciepła i ona - dzielna wojowniczka, która wyciągnie go z każdej opresji i uleczy jego problemy (głównie emocjonalne) swoją miłością. W tej relacji nie ma jednak partnerstwa. Kobieta poświęca całą swoją energię na myślenie o swoim wybranku i działaniu w każdej kwestii „dla niego”. Rodzina, przyjaciele, cały świat przestaje mieć znaczenie, a miłość dla niej wiąże się z cierpieniem, smutkiem i niepokojem. Tak dzieje się, gdy kobieta kocha za bardzo. W grupie ryzyka uzależnienia od miłości są przede wszystkim kobiety, choć zdarzają się przypadki mężczyzn, którzy popadają w uzależnienie od miłości. Częściej jednak popadają w uzależnienie od alkoholu, narkotyków, czy pornografii, niż od toksycznej relacji z kobietą. 

Czy można kochać za bardzo?

Osoby, które kochają toksyczną miłością są w różnych sytuacjach, łączy je jednak kilka wspólnych mianowników. Oto niektóre cechy charakterystyczne osób uzależnionych od miłości:

• Zostały wychowane w dysfunkcyjnym domu, który nie zaspokajał ich potrzeb emocjonalnych;
• Po nieudolnych próbach zmiany rodziców na czułych i wspierających opiekunów, wybieraj osobę, która jest uczuciowo niedostępna. Mają nadzieję dokonać emocjonalnej przemiany partnera swoją miłością,
• Panicznie boją się zostać opuszczone;
• Nic nie jest dla nich zbyt trudne, czy czasochłonne, jeśli ma „pomóc” ich partnerowi;
• Przywykły do braku wzajemności;
• Biorą na siebie ponad 50% winy za niepowodzenia drugiej strony;
• Cierpią na niską samoocenę i nie wierzą, że tak po prostu zasługują na szczęście;
• Ponieważ w dzieciństwie nie zaznały prawdziwego poczucia bezpieczeństwa, mają ogromną potrzebę kontroli nad związkiem;
• Nie potrafią obejść się bez mężczyzn i cierpienia;
• Czują przyciąganie do ludzi z problemami;
• Mają emocjonalne, a nawet biochemiczne predyspozycje do nałogowego picia, brania narkotyków, czy objadania się;
• Nie podobają im się mężczyźni zrównoważeni, spokojni i wykazujący zainteresowanie, w ich ocenie to nudziarze.

Toksyczna miłość u kobiet

Przyczyn uzależnienia od miłości należy upatrywać już w dzieciństwie. Według teorii przywiązania Johna Bowlby’ego, która opisuje formowanie się u dziecka relacji przywiązanie do obiektu znaczącego (matka, ojciec, opiekun), może wykształcić się jeden z trzech stylów: 

1. Bezpieczny - gdy rodzice poświęcali dziecku odpowiednio dużo uwagi i okazywali swoje wsparcie i miłość od najmłodszych lat, w dorosłym życiu osoba nie ma problemów z obdarzaniem innych ludzi zaufaniem i potrafi tworzyć zdrowe relacje z innymi.
2. Unikający - gdy dziecku nie poświęcano zbyt wiele uwagi, a matka wręcz karała je za próby przytulania, czy nawiązywania kontaktu, w dorosłym życiu posiada tylko wąskie grono bliskich osób, za to nie odczuwa potrzeby kontaktu z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi relacji.
3. Lękowo - ambiwalentny - gdy dziecko nie ma pewności, że matka pojawi się w kryzysowej sytuacji i pomoże, stale szuka potwierdzeń jej miłości. Odczuwa silny lęk przed rozstaniem, przy czym denerwuje się, gdy inne osoby próbują je uspokoić. Gdy pojawia się matka, są agresywne i demonstrują swój gniew na zachowanie matki. W dorosłości takie osoby panicznie boją się utraty partnera, z drugiej strony lękają się, że chęć „zespolenia” odstraszy ich partnera. 

Ostatni styl przywiązania cechuje kobiety kochające toksyczną miłością. Ponieważ nie udało im się „naprawić” rodziców w dzieciństwie i wzbudzić w nich zaangażowania emocjonalnego, próbują dokonać tego w dorosłym życiu ze swoim partnerem. Nieustannie obawiają się utraty partnera, dlatego na wszelkie sposoby próbują go przy sobie zatrzymać. Z jednej strony mają skłonność do obsesyjnej namiętności, często zakochują się „od pierwszego wejrzenia”, z drugiej - są chorobliwie zazdrosne i żyją w poczuciu, że nie zasługują na uwagę i czas mężczyzny, z którym są w związku.  

Uzależnienie od miłości - leczenie psychologiczne

Należy podkreślić, że uzależnienie od miłości to zaburzenie, którą należy leczyć. Tak jak inne choroby, czy uzależnienia miewa postaci łagodniejsze i zaostrzone. W żadnym wypadku nie należy tego jednak bagatelizować. Uzależnienie od miłości bywa szczególnie porównywane z nałogiem alkoholowym. Kobiety, które trwają w swoim uzależnieniu wykazują podobne zachowania jak alkoholicy zarówno w trakcie choroby, jak i w procesie leczenia.

Kobiety, które są uzależnione uczuciowo:

• Zaprzeczają istnieniu, lub skali problemu;
• Okłamują innych, żeby ukryć swoje uczucia;
• Unikają ludzi, żeby problem nie ujrzał światła dziennego;
• Wykazują nieuzasadnione zmiany nastrojów;
• Tkwią w poczuciu krzywdy;
• Bywają agresywne;
• Nieustannie się usprawiedliwiają;
• Długotrwały stres odbija się na ich zdrowiu, także fizycznemu.

Z kolei w trakcie leczenia można zauważyć następujące zachowania:

• Potrafią przyznać się do bezradności i tego, że nie panują nad chorobą
• Przestają oskarżać innych;
• Zaczynają skupiać się na sobie i biorą odpowiedzialność za własne czyny;
• Próbują zając się własnymi sprawami, nie unikają już tego;
• Budują krąg znajomych, zawiązują przyjaźnie;
• Rozwijają swoje zainteresowania, odnajdują pasje.

Jeśli zauważyłaś u siebie niepokojące objawy, daj sobie pomóc! Niech wizyta u psychoterapeuty będzie pierwszym krokiem do powrotu do zdrowia i Twojego szczęśliwego życia. W pełni na nie zasługujesz. 

Bibliografia 
1. Norwood R. (2006). Kobiety, które kochają za bardzo i ciągle liczą na to, że on się zmieni. Warszawa: REBIS. 
2. Wojciszke B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.