Tłuszczaki. Dlaczego powstają i jak je leczyć?
Nowotwór tkanki tłuszczowej – usłyszenie takiej diagnozy u lekarza często "mrozi krew w żyłach". Jednym z łagodnych rodzajów guzów jest tłuszczak. Pojawia się znienacka i często przez długi czas nie daje żadnych objawów, zwłaszcza jeśli jest umieszczony w niewidocznym miejscu. Rośnie bardzo wolno, przez co wiele osób nawet nie wie, że ma taką zmianę. Dowiedz się, dlaczego powstają tłuszczaki oraz jak je leczyć.
Co to są tłuszczaki?
Tłuszczaki mają formę guza, który jest zbudowany z torebki łącznotkankowej. W środku są wypełnione tłuszczem przez co charakterystycznie odstają. Mogą występować pojedynczo lub w większej ilości – wtedy określa się je jako tłuszczaki mnogie. Jednak pojawienie się kilku guzów jest rzadkie i zazwyczaj świadczy o towarzyszącej temu chorobie np. nerwiakowłókniakowatości, zespole Gardnera lub Proteusa.
Tłuszczaki mają wypukły i zazwyczaj owalny lub podłużny kształt. Niektóre z nich mogą mieć kilka milimetrów szerokości, a inne nawet kilka centymetrów. Wszystkie mają ten sam kolor co skóra, przez co na początku bardzo trudno je zauważyć. Z czasem jednak coraz bardziej odznaczają się na ciele, przez co wiele osób zaczyna się ich wstydzić i zasłaniać je [1].
Najczęściej tłuszczaki tworzą się w tkance podskórnej, ale mogą pojawić się także na narządach wewnętrznych, np. na wątrobie. W większości przypadków nie dają żadnych objawów bólowych, jeśli nie podrażnisz ich np. poprzez zakładanie ciasnych ubrań lub doznanie urazu. Pacjenci czasami skarżą się na dyskomfort związany z uciskaniem guzów na okoliczne tkanki. Jednak brak dotkliwego bólu nie oznacza, że nie wpływają negatywnie na funkcjonowanie organizmu. Tłuszczakom mogą towarzyszyć: niedokrwistość, żółtaczka, nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek, nadciśnienie tętnicze oraz problemy z oddychaniem.
Jakie są przyczyny powstawania tłuszczaków?
Tłuszczaki występują u 1% społeczeństwa. Zazwyczaj dotykają osoby między 40. a 60. rokiem życia. Rzadko pojawiają się u dzieci, co jednak nie oznacza, że nie jest to niemożliwe.
Wielu lekarzy podkreśla, że przyczyny powstawania tłuszczaków nie są do końca znane. Mimo to w wyniku obserwacji chorych oraz analizowania ich historii możliwe było ustalenie czynników, które mogą wpływać na ich pojawianie się.
Są to:
- wiek pacjenta,
- chorowanie w przeszłości na inny nowotwór,
- choroby determinujące powstawanie tłuszczaków, takie jak zespół Gardena i choroby Madelunga, Cowdena lub Dercuma,
- nadwaga lub otyłość,
- przebyte urazy.
Wielu specjalistów wskazuje, że ryzyko wystąpienia tłuszczaków zależy również od predyspozycji genetycznych. Według nich prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór wzrasta, jeśli na nowotwór cierpieli inni członkowie rodziny [2].
Jak przebiega diagnozowanie tłuszczaków?
Tłuszczaki mogą rozwijać się w wielu miejscach na ciele, np. na ramionach, brzuchu, klatce piersiowej, karku lub brzuchu. Łatwo je zauważyć np. podczas codziennej pielęgnacji. Problem pojawia się, jeśli takie guzy rozwijają się np. na plecach. Zdarza się, że wiele osób bardzo długo o nich nie wie, bo zwyczajnie ich nie widzi. Dlatego warto regularnie oglądać swoje ciało, np. w lustrze [3].
Jeśli zauważyłeś niepokojącą zmianę na swoim ciele, niezwłocznie umów się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który określi jej charakter oraz zleci niezbędne badania. Diagnozę tłuszczaka rozpoczyna się zazwyczaj od badania palpacyjnego. Jeśli guz pod dotykiem jest miękki, ruchomy względem podłoża i odkształca się, ale nie powoduje bólu, lekarz może zlecić przeprowadzenie badania ultrasonograficznego w celu potwierdzenia charakteru zmiany. USG pozwala na obejrzenie guza pod skórą oraz ocenę tkanek wokół niego. Na podstawie uzyskanych informacji podejmuje się decyzję o dalszym postępowaniu [4].
Jak leczyć tłuszczaki?
Większości tłuszczaków nie trzeba leczyć. Wystarczy wyłącznie ich regularna obserwacja. Jednak jeśli guzy zaczynają przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu, stają się widocznym defektem kosmetycznym lub utrudniają pracę narządów wewnętrznych, należy je usunąć. Jeśli zmiana jest niewielka można zastosować liposukcję- tłuszcz jest odsysany, a torebka łącznotkankowa endoskopowo usuwana. Najczęściej jednak wykonuje się zabieg operacyjny, który polega na wycięciu zmiany razem z całą torebką łącznotkankową. Pozostawia on jedynie niewielkie blizny, dlatego można go przeprowadzić nawet w widocznych miejscach.
Warto pamiętać, że choć nie możesz zapobiec rozwijaniu się tłuszczaków, ich pojawienie się nie musi oznaczać wyroku.
Bibliografia:
1. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/lista/61198,tluszczaki-jak-sie-ich-pozbyc
2. https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/161218,diagnostyka-czestych-niezlosliwych-guzow-skory
3. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/lista/61198,tluszczaki-jak-sie-ich-pozbyc
4. https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/161218,diagnostyka-czestych-niezlosliwych-guzow-skory
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
