Stosowanie furaginy - jak robić to prawidłowo?

Czym jest i jak działa furagina?

Furagina (a prawidłowo mówiąc - furazydyna, czyli pochodna nitrofuranu), jest chemioterapeutykiem bakteriostatycznym - czyli lekiem, który wstrzymuje i hamuje namnażanie się bakterii. Działanie bakteriostatyczne furaginy obejmuje zarówno bakterie gram-dodatnie takie jak: Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis, jak i gram-ujemne Enterobacteriaceae: Salmonella, Shigella, Proteus, Klebsiella, Escherichia, Enterobacter. Furazydyna wykazuje także działanie przeciwpierwotniakowe i niewielkie działanie przeciwgrzybicze. Furagina (furazydyna) w momencie kontaktu z bakteriami, a dokładniej z ich flawoproteinami, ulega przekształceniu do związków aktywnych. Te z kolei wpływają na związki bakterii, które uczestniczą w ich syntezie białek, kwasów nukleinowych i w oddychaniu bakterii – w ten sposób furagina hamuje namnażanie się bakterii.

Furagina (furazydyna) ze względu na swój mechanizm działania wskazana jest do leczenia ostrych i przewlekłych oraz niepowikłanych zakażeń dolnych dróg moczowych wywołanych przez pałeczki okrężnicy (Escherichia coli).

Leki z furaginą - które preparaty zawierają tę substancję?

Na polskim rynku dostępne są różne leki zawierające furaginę. Leki te mogą być lekami wydawanymi na receptę bądź lekami wydawanymi bez recepty tzw. lekami OTC. Są to leki dostępne w postaci tabletek w dwóch dawkach 50 i 100 mg. Przykłady leków OTC (wydawanych bez recepty) zawierających furaginę w dawce 50 mg: 

• Furaginum Us Pharmacia – 30 tabletek – dawka furaginy 50 mg; 
• Neofuragina – 30 tabletek – dawka furaginy 50 mg.

Przykłady leków OTC (wydawanych bez recepty) zawierających furaginę w dawce 100 mg:

• Dafurag Max – 15 tabletek – dawka furaginy 100 mg;
• Furaginum Hasco Max – 30 tabletek – dawka furaginy 100 mg; 
• Neofuragina Max – 25 tabletek – dawka furaginy 100 mg; ·
• UroFuraginum Max – 15 tabletek – dawka furaginy 100 mg; ·
• UroFuraginum Max – 30 tabletek – dawka furaginy 100 mg.

Stosowanie furaginy - dla kogo jest bezpieczne?

Leki zawierające furaginę (furazydynę) mogą stosować:

• dorośli - zarówno kobiety jak i mężczyźni. Warto jednak pamiętać, że furaginy w samoleczeniu nie powinni stosować mężczyźni. Jeżeli u nich pojawią się objawy zakażenia dróg moczowych, koniecznie muszą natychmiast skonsultować z lekarzem; 
• dzieci i młodzież od 2 r.ż. (nie w przypadku samoleczenia, tylko po konsultacji z lekarzem); 
• młodsze dzieci od 3 m.ż. (nie w przypadku samoleczenia, tylko po konsultacji z lekarzem).

Furagina - dawkowanie. Kiedy i ile preparatu powinien zażywać pacjent?

W przypadku stosowania leków zawierających furaginę (furazydynę) niezwykle ważne jest ich właściwe dawkowanie:

• W przypadku ostrej infekcji dróg moczowych u dorosłych i u młodzieży powyżej 15 r.ż. zaleca się przyjęcie pierwszego dnia 100 mg furaginy (furazydyny) – 4 razy na dobę – czyli pierwszego dnia należy przyjąć dwie tabletki po 50 mg lub 1 tabletkę po 100 mg 4 razy na dobę – w równych odstępach czasu. W kolejnych dniach należy przyjmować 100 mg furaginy (furazydyny) – 3 razy na dobę w równych odstępach czasu. Takie leczenie należy utrzymywać przez 7-8 dni, ewentualnie po 10-15 dniach można kurację powtórzyć;
• w przypadku nawracających zakażeń układu moczowego u kobiet (3 epizody w ostatnich 12 miesiącach) można stosować lek zawierający furaginę (furazydynę) w dawce 100 mg na noc przez 6-12 miesięcy. W takim przypadku zaleca się dodatkowa suplementację kompleksem witamin z grupy B; 
• w przypadku ostrej infekcji dróg moczowych u dzieci dawkę leku zawierającego furaginę należy przeliczyć na kilogramy masy ciała zgodnie z zasadą: 5-7 mg/kg mc./dobę w 2-3 dawkach podzielonych.

Furagina - przeciwwskazania. Kiedy nie można brać leku?

Tak jak każdy lek, tak i leki zawierające furaginę nie mogą być stosowane u wszystkich. I tak przeciwskazaniem do stosowania furaginy jest: 

• nadwrażliwość na substancję czynną, substancję pomocniczą lub pochodne nitrofuranu; 
• I trymestr ciąży; 
• ciężka niewydolność nerek; 
• polineuropatia; 
• niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej;
• po 38 tygodniu ciąży i w okresie porodu ze względu na ryzyko niedokrwistości u noworodka.

Furagina - skutki uboczne i działania niepożądane

Tak jak każdy lek, tak samo furagina może powodować działania niepożądane. Do najczęstszych działań niepożądanych występujących podczas stosowania furaginy zalicza się:

• nudności; 
• bóle głowy;
• nadmierne oddawanie gazów.

Oprócz tego rzadko mogą wystąpić: 

• zaburzenia krwi i układu chłonnego; 
• zaburzenia układu nerwowego; 
• zaburzenia układu oddechowego; 
• zaburzenia żołądka i jelit; 
• zaburzenia skóry i tkanki podskórnej;
• i inne.

Więcej dokładnych informacji o ewentualnych działaniach niepożądanych, jakie mogą wystąpić podczas stosowania furaginy znajduje się w ulotce dołączonej do opakowania leku - należy ją przeczytać przed zastosowaniem leku.

Furagina a witamina C - czy można je łączyć?

Furaginy nie należy łączyć z witaminą C! Furagina swoje najsilniejsze działanie bakteriostatyczne wykazuje w środowisku kwaśnym (pH ok 5,5). W związku z tym można się czasem spotkać z zaleceniem, aby furaginę stosować razem z witaminą C. Niemniej zalecenie to nie ma żadnych podstaw. Po pierwsze dlatego, że witamina C, podana nawet w bardzo dużych ilościach lub nawet dożylnie nie zakwasza moczu – nie obniża w sposób istotny pH moczu. Po drugie stosowanie furaginy wraz z witaminą C może powodować kumulowanie się furaginy w tkankach i tym samym zwiększa się ryzyko działań niepożądanych takich jak: uszkodzenia nerwów, zwłóknienia i zapalenia płuc. Dlatego też, podczas stosowania furaginy nie należy przyjmować witaminy C.

Furagina w ciąży

Bezpieczeństwo stosowania furaginy w ciąży nie zostało w pełni określone. Brak jest jakichkolwiek danych o ewentualnym działaniu teratogennym furaginy oraz jej potencjalnym wpływie na rozwój dziecka i przebieg porodu, dlatego też nie zaleca się stosowania furaginy w I trymestrze ciąży. Jeżeli zachodzi taka potrzeba i lekarz uzna to za wskazane, to furagina może być stosowana w II i III trymestrze ciąży. Niemniej jednak po 38 t.c. i w okresie porodu należy zachować ostrożność ze względu na ryzyko wystąpienia niedokrwistości u noworodka.

Furagina podczas karmienia piersią

Bezpieczeństwo stosowania furaginy w czasie laktacji nie zostało w pełni określone. Brak jest jakichkolwiek danych, które wskazywałyby na przenikanie furaginy do pokarmu kobiecego, negatywny jej wpływ na proces laktacji i zdrowie dziecka karmionego piersią. Niemniej, biorąc pod uwagę właściwości farmakokinetyczne furaginy (krótkie T0,5, Tmax) i to, że może być ona stosowana u niemowląt, dopuszcza się stosowanie furaginy w okresie karmienia piersią wtedy kiedy jest to konieczne, po konsultacji z lekarzem i z zachowaniem środków bezpieczeństwa i z synchronizacją przyjmowania leku z karmieniem piersią.

Zasady bezpiecznego stosowania furaginy

Leki zawierające furaginę są skutecznymi, dobrze tolerowanymi i bezpiecznymi lekami do leczenia ostrych i nawracających infekcji dolnych dróg moczowych pod warunkiem, że leki te stosuje się w odpowiedni sposób. W szczególności należy zwrócić uwagę na to aby leki zawierające furaginę: 

• stosować w odpowiedniej dawce – czyli pierwszego dnia 4 razy na dobę po 100 mg furaginy i w kolejnych dniach 3 razy na dobę po 100 mg furaginy; 
• stosować w równych odstępach czasu – czyli pierwszego dnia co 6 godzin i w kolejnych dniach co 8 godzin; 
• stosować przez 7-8 dni – nie przerywać przyjmowania furaginy wcześniej, nawet jeżeli objawy infekcji ustąpią lub będą mniej nasilone; 
• można powtórzyć kurację po około 10-15 dniach, jeżeli objawy infekcji powrócą; 
• można stosować profilaktycznie przez 6-12 miesięcy – 100 mg furaginy na noc – wtedy należy stosować także witaminy z grupy B; 
• stosować razem z posiłkiem wysokobiałkowym np.: z mięsem, fasolą, twarogiem, mlekiem, orzechami, bowiem białko zwiększa biodostępność furaginy; 
• nie stosować razem z witaminą C; 
• zachować 2-godzinny odstęp pomiędzy lekami zawierającymi furaginę a lekami neutralizującymi sok żołądkowy; 
• nie łączyć z alkoholem;
• nie stosować razem z lekami zawierającymi ciprofloksacynę, norfloksacynę, lewofloksacynę.

Bibliografia:

1. Charakterystyki Produktów Leczniczych zawierających furaginę 
2. Tuszyński. K., Zeszyty apteczne, Intymne problemy kobiet z perspektywy farmaceuty. Wydawnictwo farmaceutyczne, Wydanie I 2020 
3. Czeizel A.E., et al. A population-based-control teratologic study of furazidine, a nitrofuran-derivative treatment during pregnancy. Clin Nephrol, 2020
4. Hale T. W., Hale’s Medications and Mothers Milk, Springer, 2021