x
Najpopularniejsze frazy
Polecane produkty
Brak produktów dla wpisanej frazy
Dostawa za 0zł dla wybranych produktów marek Panawit, Biotic Biome, Nature Pharm 🚚🍃⛅️ Sprawdź! 👆
2021-04-30
Porady

Rodzaje, właściwości i zastosowanie soli fizjologicznej i innych jej odmian

Na aptecznym rynku dostępne są różne rodzaje soli – czyli roztworu chlorku sodu. Są to między innymi sole fizjologiczne, hipertoniczne, z hialuronianem sodu i z ektoiną. Mimo, że na pierwszy rzut oka wyglądają podobnie i wydawać by się mogło, że są to zamienniki, to tak nie jest. Sole te różnią się składem i - co za tym idzie - różnią się także działaniem, wskazaniami i przeciwwskazaniami.

 Właściwości, rodzaje i zastosowanie soli fizjologicznej
Spis treści

Właściwości soli fizjologicznej

Sól fizjologiczna to 0,9% roztwór chlorku sodu. Jak sama nazwa wskazuje, roztwór ten swoim stężeniem przypomina skład płynów międzykomórkowych w organizmie i łez. Jest on izotoniczny. Roztwór taki, dostępny w aptekach w ampułkach 5 i 10 ml jest jałowy (tzn. pozbawiony jest drobnoustrojów i zanieczyszczeń) i nie ma w składzie środków konserwujących. Może być stosowany u noworodków, niemowląt, dzieci i osób dorosłych.


Działanie soli fizjologicznej polega na nawilżaniu dróg oddechowych a także oczyszczaniu śluzówki nosa i oka. Zastosowanie soli fizjologicznej wykorzystuje się do przemywania oczu, higieny i oczyszczania nosa, a także do higieny ucha, oczyszczania ran, do nebulizacji czy rozcieńczania innych leków podczas zabiegu nebulizacji.


Warto pamiętać o tym, że sól fizjologiczna może być stosowana do przemywania lub przepłukiwania oczu, natomiast nie należy stosować jej do iniekcji.


Sposób zastosowania soli fizjologicznej:

  • ampułkę soli fizjologicznej należy otworzyć i zużyć w określonym celu; 
  • w przypadku przemywania oczu ampułkę soli fizjologicznej można używać tylko i wyłącznie bezpośrednio po otwarciu – jeden raz; 
  • w innych sytuacjach najlepiej zużyć całą ampułkę od razu, ewentualnie do 16 godzin po otwarciu; 
  • należy pamiętać, że roztwór soli fizjologicznej po otwarciu traci swoją sterylność i mogą się w nim namnażać drobnoustroje. Dlatego też o upływie tego czasu roztwór może być zanieczyszczony i nie należy go stosować.

Na aptecznych półkach dostępnych jest wiele soli fizjologicznych, a w tym: 


Sól hipertoniczna - właściwości i zastosowanie

Roztwór chlorku sodu o stężeniu 0,9% to sól fizjologiczna. Jest to roztwór izotoniczny, czyli identyczny z płynami fizjologicznymi człowieka. Natomiast na rynku dostępne są sole chlorku sodu o wyższym stężeniu - przykładowo, 3%. Wtedy taki roztwór jest roztworem hipertonicznym. Takie roztwory powodują, że następuje „napływanie/ściąganie” wody do miejsca do którego ten roztwór został podany – np. do nosa czy do dróg oddechowych. W wyniku tego następuje upłynnienie zalegającej wydzieliny i ułatwienie jej odkrztuszenia lub wysmarkania. Po tym, jak wydzielina zostanie upłynniona, następuje obkurczenie błony śluzowej.


Działanie soli hipertonicznej opiera się na nawilżaniu, upłynnianiu i rozrzedzaniu wydzieliny, obkurczaniu błon śluzowych oraz na udrażnianiu nosa - przykładowo podczas infekcji górnych dróg oddechowych. Sól hipertoniczną wykorzystuje się także do higieny dróg oddechowych oraz do nebulizacji.


Warto wiedzieć i pamiętać, że sól hipertoniczna nie może być stosowana:

  • do przemywania/przepłukiwania oczu; · do iniekcji (wyjątek 10% roztwór NaCl); 
  • na wieczór i w nocy, ponieważ może powodować skurcz oskrzeli, kaszel i problemy z oddychaniem a także przesuszenie błony śluzowej;
  • do rozcieńczania leków do nebulizacji.

Na rynku dostępnych jest wiele roztworów soli hipertonicznych - w tym:


Sól z kwasem hialuronowym (hialuronianem sodu)

Kolejnym rodzajem preparatów z roztworem chlorku sodu są preparaty, w których dodatkowo znajduje się hialuronian sodu. Sam kwas hialuronowy i jego sole mają za działanie nawilżenie błon śluzowych oraz nawodnienie. Działanie soli z kwasem hialuronowym opiera się na nawilżeniu błon śluzowych gardła, a ich zastosowanie sprawdza się w nebulizacji w przypadku suchego kaszlu, a także przy wysuszonej śluzówce nosa i gardła.


Warto pamiętać, że sól z hialuronianem sodu nie może być stosowana:

  • do przemywania/przepłukiwania oczu; 
  • do iniekcji; 
  • przy użyciu inhalatorów siateczkowych i ultradźwiękowych; 
  • do mieszania z innymi lekami podawanymi podczas nebulizacji.

Sole z hialuronianem sodu mogą występować w różnym stężeniu – mogą to być sole izotoniczne lub hipertoniczne. I w zależności od tego, jaki to jest roztwór może być on stosowany przez cała dobę (izotoniczny) lub tylko w ciągu dnia (hipertoniczny). Sól z kwasem hialuronowym należy zużyć od razu po otwarciu!


Przykłady produktów zawierających hialuronian sodu: 


Sól morska z ektoiną

Oprócz roztworów soli fizjologicznej, hipertonicznej i z hialuronianem sodu, na rynku znaleźć można roztwory chlorku sodu z ektoiną, np. Ectodose. Ektoina to związek, który: 

  • łagodzi stany zapalne;
  • chroni komórki przed szkodliwym działaniem różnych czynników;
  • stabilizuje błony komórkowe;
  • zapobiega występowaniu alergii;
  • nawilża błonę śluzowa dróg oddechowych;
  • upłynnia śluz zalegający w drogach oddechowych.

Ze względu na takie działanie, roztwory chlorku sodu z dodatkiem ektoiny wskazane są do wspomagającego leczenia stanów zapalnych i objawów chorób układu oddechowego np. w astmie alergicznej, zapaleniu oskrzeli, przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc.


Warto pamiętać, że roztwór chlorku sodu z ektoiną niemowę być stosowany:

  • do przemywania/przepłukiwania oczu; 
  • do iniekcji;
  • przy użyciu inhalatorów siateczkowych i ultradźwiękowych;
  • do mieszania z innymi lekami podawanymi podczas nebulizacji – należy zrobić około 15 min przerwy/odstępu pomiędzy kolejnymi lekami.

Należy zużyć go bezpośrednio po otwarciu, a dodatkowo można go stosować w ciągu dnia, ale nie na wieczór i nie w nocy.


Podsumowując, roztworów chlorku sodu, popularnie nazywanych solami, na rynku jest sporo. Różnią się one nie tylko nazwą handlową i wyglądem ale także składem oraz wskazaniami i przeciwwskazaniami do stosowania, dlatego też bardzo ważne jest dokładne czytanie składu soli, dopasowywanie rodzaju soli do sytuacji pacjenta oraz w razie wątpliwości konsultowanie swoich pytań i obaw z lekarzem lub farmaceutą.

Zdjęcie autora
Autor
dr n. farm. Magdalena Stolarczyk
dr n. farm. Magdalena Stolarczyk – mama 3 dzieci, z wykształcenia farmaceutka – doktor nauk farmaceutycznych, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, blogerka (www.farmaceuta-radzi.pl), autorka artykułów w czasopismach polskich i zagranicznych, autorka szkoleń i wykładów dla farmaceutów, autorka warsztatów dla rodziców, dyplomowana Promotorka Karmienia Piersią. Ponadto ekspert merytoryczny Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz inicjatorka i autorka kampanii edukacyjnej „Leki to nie cukierki”i współautorka kampanii edukacyjnej „Lek bezpieczny oczami dziecka”
Podobne wpisy
Higiena uszu to ważny aspekt zdrowia, który często jest pomijany lub wykonywany nieprawidłowo. Powszechnie używane...
CZYTAJ
Sól fizjologiczna to w pełni bezpieczny i obojętny dla tkanek organizmu roztwór chlorku sodu, który...
CZYTAJ
Każdemu z nas zdarzyło się choć raz obudzić w nocy z potwornym bólem gardła czy...
CZYTAJ
Certyfikaty i wyróżnienia