Kombucha – co to jest i jakie ma właściwości?
Kombucha to ceniony za oryginalny smak napój fermentowany wytwarzany z herbaty (czarnej lub zielonej), cukru, wody i symbiotycznej kultury bakterii i drożdży (SCOBY). Proces fermentacji trwa zwykle od jednego do dwóch tygodni, a wynikiem jest napój o nieco kwaśnym smaku, który zawiera niewielką ilość alkoholu (zwykle poniżej 0,5% objętości). Czy kombucha jest zdrowa? Na co jest kombucha? Czy kombucha w ciąży jest bezpieczna? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.
Co to jest kombucha?
Kombucha to napój, którego historia sięga tysięcy lat wstecz. Podobno rozpoczęła się w Chinach około 2000 lat temu, podczas dynastii Qin. Wówczas była znana jako "eliksir nieśmiertelności" z powodu swoich przypisywanych korzyści zdrowotnych. Z Chin kombucha rozprzestrzeniła się na Japonię, gdzie według legendy, lekarz o imieniu Kombu, podarował ten fermentowany napój cesarzowi Ingyō jako lek. Napój ten stał się popularny, a jego nazwa "Kombucha" pochodzi właśnie od nazwiska tego lekarza (Kombu) i słowa "cha", które w języku japońskim oznacza herbatę. Następnie kombucha zaczęła być spożywana w Korei, Rosji i wschodniej Europie. W XX wieku zaczęła zyskiwać popularność w Zachodniej Europie, a następnie w Stanach Zjednoczonych, zwłaszcza wśród społeczności zdrowotnej i wellness, z powodu jej potencjalnych korzyści zdrowotnych. Dzisiaj kombucha jest dostępna na całym świecie i jest spożywana przez miliony osób, które cenią jej unikalny smak i możliwe korzyści zdrowotne. Popularność kombuchy doprowadziła również do rozwoju wielu odmian, w tym kombuchy owocowej, ziołowej i innych smaków.
Właściwości kombuchy
Kombucha jest popularna ze względu na różne potencjalne korzyści zdrowotne, które mogą wynikać z jej regularnego spożywania.
Kombucha na co?
- Kombucha jest bogata w probiotyki, które są "dobrymi" bakteriami, pomagającymi poprawić zdrowie jelit, poprawiając trawienie i wspierając ogólne zdrowie.
- Kombucha, szczególnie ta zrobiona z zielonej herbaty, zawiera antyoksydanty, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami w ciele, przeciwdziałając uszkodzeniom komórek i chorobom przewlekłym.
- Zdrowe jelita są kluczowe dla silnego układu immunologicznego. Ponieważ kombucha pomaga promować zdrowe bakterie w jelitach, może również pomóc wzmocnić układ odpornościowy.
- Kombucha może pomóc obniżyć poziom cholesterolu LDL („złego” cholesterolu) i podnieść poziom cholesterolu HDL („dobrego” cholesterolu).
- Regularne picie kombuchy może pomóc w detoksykacji organizmu, co może wpływać na zdrowie wątroby.
Należy jednak pamiętać, że kombucha może różnić się pod względem składu i korzyści zdrowotnych, w zależności od metody produkcji i dodanych składników. Tak jak z innymi produktami zdrowotnymi, ważne jest, aby spożywać kombuchę w umiarkowanych ilościach jako część zrównoważonej diety.
Czy kombucha jest bezpieczna?
Chociaż kombucha jest zazwyczaj bezpieczna dla zdrowych dorosłych, gdy jest spożywana w umiarkowanych ilościach, niektóre osoby mogą doświadczyć skutków ubocznych, takich jak między innymi: problemy żołądkowe czy reakcje alergiczne.
- Dla niektórych osób, szczególnie tych, które nie są przyzwyczajone do spożywania żywności i napojów fermentowanych, może to prowadzić do dolegliwości żołądkowych, takich jak wzdęcia, gazy, nudności, biegunka lub ból brzucha.
- Niektóre osoby mogą być uczulone na składniki kombuchy, co może prowadzić do reakcji alergicznej.
- Kombucha w ciąży – kombucha zawiera niewielkie ilości alkoholu i kofeiny dlatego jest niewskazana dla kobiet w ciąży, karmiących piersią i dzieci oraz dla osób, które unikają alkoholu lub są wrażliwe na kofeinę.
- Kombucha domowej roboty może być zanieczyszczona, jeśli nie jest odpowiednio przygotowana. Może to prowadzić do poważnych infekcji.
- Osoby z osłabionym układem odpornościowym, cierpiące na problemy z układem trawiennym, osoby starsze, dzieci, kobiety w ciąży lub karmiące piersią przed spożyciem kombuchy powinny skonsultować się z lekarzem.
Kombucha przepis
Kombucha jest napojem fermentowanym, którego główne składniki to: herbata, cukier, kultura bakterii i drożdży (SCOBY) oraz woda. Proces fermentacji kombuchy jest dość prosty, ale wymaga cierpliwości. Najpierw zaparza się herbatę (czarną, zieloną lub białą), a następnie dodaje się cukier. Cukier jest niezbędny do procesu fermentacji. Po ostygnięciu herbaty dodaje się SCOBY (symbiotyczna kultura bakterii i drożdży), która przekształca cukier w alkohol i kwas octowy poprzez fermentację. Pojemnik z kombuchą pokrywa się szmatką czy serwetką, pozwalając na cyrkulację powietrza, ale jednocześnie zabezpieczając go przed owadami i zanieczyszczeniami. Zostawia się go w ciepłym, ciemnym miejscu na około 7-14 dni. W tym czasie SCOBY zużywa cukier, tworząc kwas octowy, bąbelki dwutlenku węgla (co nadaje kombucha jej charakterystycznego bąbelkowania) i niewielkie ilości alkoholu. Po pierwszej fermentacji kombucha jest już gotowa do picia, ale dla wielu osób smakuje lepiej po drugiej fermentacji. Podczas drugiej fermentacji, do kombuchy dodaje się owoce lub soki, a następnie pojemnik szczelnie zamyka, aby zapobiec ucieczce dwutlenku węgla. To prowadzi do dodatkowego fermentowania cukrów zawartych w owocach lub sokach, co zwiększa zawartość bąbelków i nadaje kombucha dodatkowych smaków. Druga fermentacja trwa zazwyczaj 2-7 dni. Po zakończeniu drugiej fermentacji kombucha jest filtrowana, aby usunąć resztki owoców i drobinki SCOBY, a następnie przechowywana w lodówce. Warto pamiętać, że podczas fermentacji kombuchy powstaje nowa SCOBY, którą można użyć do następnej partii kombuchy. Jest to ciągły proces, który można łatwo utrzymać i powtarzać w domu.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.