Kolagen, sekret młodości skóry i stawów. Skutki niedoboru i sposoby na uzupełnienie kolagenu
Kolagen to białko budulcowe będące kluczowym składnikiem wielu rodzajów tkanek, w tym skóry, kości,
ścięgien, chrząstek, naczyń krwionośnych i zębów. Z wiekiem, produkcja kolagenu naturalnie spada, co
przyczynia się do takich efektów starzenia, jak zmarszczki, utrata jędrności skóry i problemy z stawami.
Proces ten jest naturalny i nieunikniony, ale można go spowolnić poprzez zmianę diety czy odpowiednią
suplementację.
Typy kolagenu
Kolagen to rodzina białek, które w organizmie człowieka występują w wielu różnych formach. Do tej pory odkryto co najmniej 28 różnych typów kolagenu, ale trzy z nich – typy I, II i III – stanowią większość całkowitej ilości kolagenu w organizmie.
- Kolagen typu I to najczęściej występujący typ kolagenu w ciele człowieka, stanowiący około 90% całkowitej ilości kolagenu. Jest on kluczowym składnikiem skóry, ścięgien, organów wewnętrznych, kości i innych tkanek. Właściwości tego typu kolagenu obejmują zapewnienie wytrzymałości na rozciąganie.
- Kolagen typu II jest głównym składnikiem chrząstki, która jest kluczowa dla zdrowia i funkcji stawów.
- Kolagen typu III często występuje razem z kolagenem typu I, szczególnie w skórze i ścięgnach. Jest również kluczowym składnikiem naczyń krwionośnych i tkanek narządów wewnętrznych.
Istnieją również inne, mniej powszechne typy kolagenu, które pełnią specyficzne role w organizmie. Na przykład kolagen typu IV pomaga tworzyć warstwy, które otaczają i chronią mięśnie, tłuszcz i nerwy, a kolagen typu VII pomaga utrzymać strukturę skóry. Choć wszystkie typy kolagenu mają unikalne funkcje i miejsca występowania, każdy z nich jest ważny dla utrzymania zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Rola kolagenu w ciele człowieka
Kolagen odgrywa fundamentalną rolę w wielu aspektach zdrowia człowieka, od utrzymania jędrności skóry po wsparcie zdrowych stawów i kości.
- Kolagen jest podstawowym składnikiem skóry. Działa jako rusztowanie, które utrzymuje skórę jędrną i elastyczną. Z wiekiem produkcja kolagenu naturalnie spada, co może prowadzić do utraty elastyczności skóry, powstawania zmarszczek i innych oznak starzenia.
- Kolagen jest kluczowym składnikiem chrząstki, która ochrania stawy. Niedobór kolagenu może przyczynić się do pogorszenia zdrowia stawów, w tym do stanów takich jak osteoartroza.
- Kolagen stanowi większość tkanki kostnej, co oznacza, że jest kluczowy dla utrzymania siły i gęstości kości. Niedobór kolagenu może prowadzić do zwiększonego ryzyka osteoporozy i innych stanów związanych z kośćmi.
- Kolagen odgrywa rolę w budowie mięśni i utrzymaniu ich zdrowia. Jest niezbędny dla regeneracji i wzrostu tkanki mięśniowej, zwłaszcza po intensywnym treningu.
- Kolagen jest również ważny dla zdrowia włosów i paznokci. Włosy i paznokcie złożone są głównie z keratyny, ale kolagen dostarcza ważnych aminokwasów, które są potrzebne do budowy tej keratyny.
- Kolagen jest też składnikiem ścian naczyń krwionośnych. Pomaga utrzymać ich strukturę i elastyczność, co jest kluczowe dla utrzymania zdrowego krążenia.
Produkcja kolagenu a starzenie się
Kolagen jest niezbędny dla zdrowia i elastyczności skóry, zdrowia stawów, siły kości i wielu innych aspektów zdrowia. Jednak w miarę starzenia się organizmu, naturalna produkcja kolagenu spada. Jest to spowodowane różnymi czynnikami, w tym zmniejszoną aktywnością fibroblastów (komórek odpowiedzialnych za produkcję kolagenu) oraz zwiększoną aktywnością enzymów, które rozkładają kolagen. Spadek produkcji kolagenu zaczyna się już około 25. roku życia i u kobiet zwykle przyspiesza po menopauzie, kiedy to poziomy estrogenów - hormonów, które pomagają stymulować produkcję kolagenu - naturalnie spadają. Proces ten jest dodatkowo przyspieszany przez takie czynniki jak ekspozycja na słońce, palenie tytoniu, stres i niezdrowa dieta.
Objawy niedoboru kolagenu
Kolagen to biało, które pełni w organizmie wiele kluczowych funkcji. Spadek jego produkcji może zatem powodować zarówno utratę jędrności skóry oraz pogorszenie kondycji włosów, osłabienie stawów i kości, jak również problemy z układem trawiennym.
- Zmarszczki i utrata jędrności skóry - kolagen stanowi rusztowanie dla skóry, więc kiedy jego poziom spada, skóra może stać się mniej jędrna i zaczynają się pojawiać zmarszczki.
- Słabsze stawy - kolagen jest kluczowym składnikiem chrząstki, która chroni stawy. Kiedy poziom kolagenu spada, chrząstka może ulec zniszczeniu, co może prowadzić do bólu stawów i problemów z ruchem.
- Osłabienie kości - kolagen stanowi znaczną część kości, więc spadek jego produkcji może prowadzić do osłabienia kości i zwiększonego ryzyka osteoporozy.
- Cienkie i łamliwe włosy - kolagen zawiera aminokwasy, które są potrzebne do budowy keratyny, głównego białka tworzącego włosy. Spadek produkcji kolagenu sprawia, że włosy stają się cieńsze i bardziej podatne na uszkodzenia.
- Problemy z układem trawiennym - kolagen jest kluczowym składnikiem błony śluzowej, która wyścieła układ trawienny. Niedobór kolagenu może prowadzić do problemów z układem trawiennym, takich jak zespół jelita nadwrażliwego.
Istnieją różne strategie, które mogą pomóc w zwalczaniu naturalnego spadku produkcji kolagenu, w tym zdrowa dieta, suplementy kolagenowe, zredukowanie ekspozycji na słońce i unikanie palenia tytoniu.
Metody na zwiększenie poziomu kolagenu
Aby zwiększyć poziom kolagenu w organizmie niezbędna jest modyfikacja stylu życia, w tym sposobu odżywiania oraz włączenie do codziennej diety suplementów kolagenowych.
- Dieta bogata w białko, które zawiera aminokwasy niezbędne do produkcji kolagenu. Dobrymi źródłami białka są mięso, drób, ryby, jajka, mleko i produkty mleczne, a także rośliny strączkowe, orzechy i nasiona.
- Witamina C jest niezbędna do produkcji kolagenu. Można ją znaleźć w owocach i warzywach, takich jak cytrusy, truskawki, papryka, kiwi czy brokuły.
- Suplementy kolagenowe dostępne w formie proszków, tabletek i napojów pomagają w szybki sposób uzupełnić niedobory.
- Unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce i palenia tytoniu spowolni degradację kolagenu w skórze.
- Regularne ćwiczenia, odpowiednia ilość snu i unikanie stresu również mogą pomóc w utrzymaniu zdrowych poziomów kolagenu.
- Procedury kosmetyczne takie jak mikroigłowanie, terapia laserowa czy radiofrekwencyjna pomagają stymulować produkcję kolagenu w skórze.
Rodzaje suplementów diety z kolagenem
Na rynku dostępne są różne rodzaje suplementów z kolagenem, które różnią się formą, źródłem kolagenu, a także dodatkowymi składnikami. Wśród suplementów z kolagenem można znaleźć: kolagen w proszku, który można dodać do różnych potraw i napojów, takich jak smoothie, kawa czy zupy, kapsułki z kolagenem, łatwo przyswajalny kolagen w płynie lub w żelu oraz kolagen z dodatkowymi składnikami zwiększyć korzyści dla zdrowia (witamina C, kwas hialuronowy, czy aminokwasy). Niezależnie od formy suplementu zwykle zawierają one kolagen pochodzący z jednego z trzech źródeł:
- kolagen wołowy (kolagen typu I i III),
- kolagen z ryb (kolagen typu I),
- kolagen z kurczaka (kolagen typu II).
Przed rozpoczęciem suplementacji kolagenem, warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, który na podstawie wywiadu medycznego pomoże w wyborze najlepszej formy i typu kolagenu dostosowaną do preferencji, poziomu niedoboru i ich objawów.
Potencjalne skutki uboczne stosowania suplementów kolagenowych
Suplementy kolagenowe są ogólnie uważane za bezpieczne dla większości osób i rzadko powodują poważne skutki uboczne. Niemniej jednak, mogą wystąpić pewne działania niepożądane, takie jak problemy trawienne czy reakcje alergiczne.
- Niektóre osoby po spożyciu suplementów kolagenowych mogą doświadczyć problemów trawiennych, takich jak wzdęcia, zgaga czy uczucie pełności.
- Osoby z alergią na źródło kolagenu (na przykład ryby, wołowinę lub kurczaka) mogą doświadczyć reakcji alergicznej po spożyciu suplementów z kolagenem.
- W rzadkich przypadkach, nadmierna suplementacja kolagenem może prowadzić do problemów z
nerkami lub obciążenia wątroby, zwłaszcza jeśli spożywany jest w dużych ilościach.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
84,49 zł