Infekcje intymne u kobiet - jak sobie z nimi radzić?

Infekcje intymne u kobiet - na początek trochę statystyki

Jak wskazują statystyki:

• od 8 do 18% kobiet co roku doświadcza dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego, które wskazują na infekcję intymną;
• 40-50% kobiet co najmniej dwa razy w życiu jest lub będzie leczona z powodu infekcji intymnych;
• 5-8% kobiet cierpi na nawracające infekcje intymne.

Do niedawna sądzono, że infekcje intymne, mimo że są uciążliwe i nieprzyjemne, to nie powodują poważnych konsekwencji zdrowotnych. Obecnie wiemy, że tak nie jest. Bowiem infekcje intymne:

• obniżają komfort życia;
• utrudniają normalne funkcjonowanie;
• wyłączają z codziennych obowiązków - zarówno zawodowych jak i osobistych;
• mogą prowadzić do pojawienia się poważnych powikłań, zagrażających zdrowiu lub życiu;
• szczególnie niebezpieczne mogą być dla kobiet w ciąży, bowiem nieleczone mogą zwiększać ryzyko poronienia, wystąpienia porodu przedwczesnego i infekcji wewnątrzmacicznej - niebezpiecznej dla dziecka.

Z uwagi na powyższe czynniki bardzo ważne jest prawidłowe postępowanie, diagnoza, leczenia i profilaktyka infekcji intymnych.

Przyczyny infekcji intymnych u kobiet (zaburzenia hormonalne i inne)

Narządy płciowe kobiet - w szczególności pochwa i srom i panujące tam warunki stwarzają optymalne możliwości rozwoju drobnoustrojów, odpowiedzialnych za rozwój infekcji intymnych. W szczególności znaczenie ma tu stała temperatura (37 st. C), wilgotność oraz obecność substancji odżywczych takich jak białko wydzieliny szyjkowej i węglowodany z nabłonka. To wszystko sprawia, że drobnoustroje (bakterie i grzyby mają idealne warunki do rozwoju i namnażania. Dodatkowo w życiu kobiety pojawia się wiele sytuacji i zdarzeń, które sprzyjają infekcjom intymnym. I do takich sytuacji, zalicza się:

• wahania stężeń hormonów np w okresie rozrodczym, w trakcie ciąży, połogu, podczas stosowania leków hormonalnych, glikokortykosteroidów itp.,
• połóg,
• miesiączkę,
• nadmierną wydzielinę z szyjki macicy,
• stany zapalne szyjki, trzonu, jajowodów,
• zabiegi chirurgiczne w obrębie narządu rodnego,
• irygacje pochwy,
• ciała obce np: tampony, wkładki higieniczne stosowane zbyt długo i zbyt często,
• sztuczna, wykonana z nieprzewiewnych materiałów bielizna,
• nieprawidłowa higiena płciowa obu partnerów,
• współżycie z zakażonym partnerem,
• stosowanie niektórych leków np: antybiotyków · nieprawidłowa dieta - nadmiar cukrów rafinowanych,
• zaburzenia odporności (AIDS, immunosupresja, stosowanie leków sterydowych),
• wiek poniżej 40 r. ż.,
• czynniki genetyczne - rasa czarna, grupy krwi ABO,
• niedobór żelaza.

Rodzaje infekcji intymnych u kobiet

Infekcje intymne u kobiet mogą być różnego rodzaju. Najczęściej są to:

• infekcje bakteryjne (tzw. waginoza bakteryjna);
• infekcje grzybicze (tzw. kandydoza, grzybica pochwy);
• infekcje mieszane (bakteryjno-grzybicze).

Infekcja intymna bakteryjna

Intymne infekcje bakteryjne są najczęstszymi zakażeniami pochwy wśród aktywnych seksualnie kobiet. Spowodowane są zaburzeniami równowagi w składzie poszczególnych bakterii występujących w drogach rodnych kobiet - w szczególności zmniejszeniem ilości pałeczek kwasu mlekowego (Lactobacillus) a zwiększeniem ilości innych bakterii - w szczególności Gardnerella vaginalis, która odpowiada za 92-98% wszystkich bakteryjnych infekcji intymnych u kobiet. To prowadzi do powstania stanu zapalnego pochwy, podwyższenia pH oraz wystąpienia nieprzyjemnych objawów.

Infekcja intymna grzybicza

Nawet 25% wszystkich zapaleń pochwy spowodowanych jest grzybicą, z czego 80-90% wywołanych jest przez Candida albicans. Najczęściej kandydozy występują o młodych kobiet w wieku 16-30 lat ze względu na wysoką aktywność seksualną i okres prokreacyjny. Często pojawiają się podczas lub po antybiotykoterapii, a także u kobiet w ciąży, z chorobami współistniejącymi (cukrzyca) lub przyjmującymi leki immunosupresyjne lub cytostatyki.

Objawy bakteryjnych i grzybiczych infekcji intymnych

Infekcje bakteryjne:

charakterystyczne objawy infekcji intymnej bakteryjnej (waginozy bakteryjnej) to:

• upławy: niewielkie lub umiarkowane, koloru biało-szarego, pojawiające się w przedsionku pochwy i na wargach sromowych mniejszych;
• upławy o nieprzyjemnym, „rybim” zapachu;
• podwyższone pH pochwy (powyżej 4,5).

Warto jednak pamiętać, że nawet 50% przypadków waginozy bakteryjnej przebiega bezobjawowo.

Infekcje grzybicze:

do charakterystycznych objawów infekcji grzybiczej (kandydozy) zalicza się:

• podrażnienie, pieczenie i świąd okolicy krocza;
• obrzęk i zaczerwienienie warg sromowych;
• obrzęknięte i zaczerwienione ściany pochwy;
• gęsta, biała, tzw. „serowata” wydzielina;
• wydzielina bez zapachu.

Infekcje intymne u kobiet - postępowanie

W przypadku pojawienia się u kobiety wymienionych powyżej objawów, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem ginekologiem. Lekarz zdiagnozuje odpowiednio rodzaj infekcji oraz zaleci właściwe leczenie (leki na receptę). Czasem, przed wizytą u lekarza, można spróbować zastosować leki OTC - czyli leki bez recepty. Niemniej warto pamiętać, że zastosowanie leków bez recepty nie zwalnia od wizyty u lekarza.

Leczenie infekcji intymnych - sposoby z apteki

Na aptecznych półkach dostępnych jest wiele produktów, które mogą wspomagać leczenie infekcji intymnych u kobiet. Warto jednak pamiętać, że najlepiej dobór produktu powinien zostać poprzedzony wizytą u lekarza lub rozmową z farmaceutą w aptece.

Preparaty OTC na infekcje intymne dostępne w aptece (przykłady):

• Albothyl - to preparat w postaci globulek dopochwowych, zawierających w swoim składzie polikrezulen. Związek ten wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwpierwotniakowe. Działa na bakterie Gram-dodatnie, Gram-ujemne (w tym Gardnerella vaginalis), beztlenowe oraz grzyby i Trichomonas vaginalis. Złuszcza martwe i chorobowo zmienione komórki nabłonka walcowatego i przyspiesza gojenie. Ze względu na takie działanie preparat ten wskazany jest do miejscowego leczenia zapaleń, zakażeń i uszkodzeń tkanek pochwy i szyjki macicy, nadżerek, upławów, zapaleń pochwy i szyjki macicy oraz owrzodzeń;
• Apivaginal - to globulki dopochwowe z kwasem hialuronowym i propolisem. Globulki te łagodzą dolegliwości w okolicach warg sromowych i pochwy takich jak: suchość, podrażnienia, świąd, pieczenie, zaczerwienie;
• Albivag - to wyrób medyczny, zawierający między innymi kwas hialuronowy, borny, olej ryżowy i witaminę E. Zawarty w produkcie kwas hialuronowy nawilża i chroni śluzówkę pochwy. Kwas borny reguluje pH pochwy. Produkt ten może być stosowany przy nawracających infekcjach grzybiczych pochwy. Dodatkowo może być stosowany świądzie, zaczerwienieniu i podrażnieniu pochwy;
• Cenesten - to 1 kapsułka dopochwowa zawierająca w swoim składzie klotrimazol. Klotrimazol wykazuje działanie przeciwgrzybicze. Lek ten wskazany jest do leczenia zakażeń pochwy i żeńskich zewnętrznych narządów płciowych spowodowanych drobnoustrojami wrażliwymi na klotrimazol. Warto pamiętać, że lek ten przeznaczony jest do stosowania jednorazowego. W przypadku braku poprawy po 7 dniach od zastosowania tego leku należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem;
• Clotidal - to krem dopochwowy zawierający w swoim składzie klotrimazol. Klotrimazol jest substancją leczniczą o działaniu przeciwgrzybiczym, łagodzącym świąd, pieczenie i szczypanie. Dodatkowo może zmniejszać upławy. W związku z tym lek ten jest wskazany do stosowania w przypadku zapalenia grzybiczego pochwy;
• Clotrimazolum krem - zawarty w kremie klotrimazol wykazuje działanie przeciwgrzybicze i wskazany jest do stosowania między innymi w przypadku grzybicy błony śluzowej miejsc intymnych;
• Gynoxin Uno - to lek w postaci kapsułek dopochwowych, zawierających w swoim składzie fentikonazol, który wykazuje działanie przeciwgrzybicze oraz przeciwbakteryjne w stosunku do bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych. Ze względu na taki skład Gynoxin uno wskazany jest do stosowania w przypadku świądu okolic intymnych, zapalenia sromu i pochwy, upławów, bólu podczas stosunku i przy oddawaniu moczu a także w przypadku zakażeń mieszanych pochwy. Lek przeznaczony jest dla kobiet powyżej 16 r.ż.;
• Infectvagin - to wyrób medyczny, przeznaczony do postępowania w przypadku infekcji intymnych o różnej etiologii – bakteryjnej, grzybiczej, mieszanej. Infectvagin zawiera w swoim składzie kolagen, wyciąg ze skrzypu polnego, PHMB i kwas mlekowy. Dzięki temu zapobiega namnażaniu się drobnoustrojów, wspomaga procesy gojenia i odbudowy nabłonka dróg rodnych;
• Vagical - to lek w postaci gałek dopochwowych. Zawiera w swoim składzie nalewkę z nagietka lekarskiego oraz glikol polioksyetylenowy. Ze względu na taki skład lek ten wykazuje działanie łagodzące, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Dodatkowo wspomaga gojenie i regenerację. Ze względu na to wskazany jest do stosowania w stanach zapalnych dróg rodnych, które przebiegają upławami, świądem, pieczeniem i zaczerwienieniem okolicy warg sromowych.

To tylko niektóre leki i preparaty OTC przeznaczone do stosowania w przypadku infekcji intymnych. Na aptecznych półkach dostępne są inne o podobnym składzie, działaniu i wskazaniach. Warto zawsze, przed wyborem i zakupem, któregoś z tych produktów skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą w celu wyboru właściwego i odpowiedniego preparatu.

Profilaktyka infekcji intymnych

W przypadku infekcji intymnych niezwykle ważne jest odpowiednie postępowanie oraz skuteczne leczenie problemu. Niemniej ważne, już po wyleczeniu infekcji, zadbanie aby infekcje intymne nie nawracały. W tym celu warto:

• zadbać o prawidłowe nawyki higieniczne - stosować żele do higieny intymnej przywracające i regulujące poziom pH;
• ograniczyć stosowanie wkładek higienicznych do absolutnego minimum;
• używać bielizny uszytej z naturalnych, przewiewnych materiałów;
• stosować produkty, które przywracają prawidłowe pH i zapobiegają nawrotom infekcji intymnych (więcej poniżej);
• stosować probiotyki (więcej poniżej).

Profilaktyka infekcji intymnych - produkty z apteki

Na rynku dostępnych jest wiele produktów przeznaczonych do stosowania w celu przywrócenia prawidłowego pH. Produkty te nie tylko mogą wspomagać leczenie infekcji ale także mogą zapobiegać nawracającym waginozom i kandydozom. Do takich preparatów zalicza się między innymi:

• Azucalen;
• Chlorivag; 
• Canditon;
• Medivag.

Probiotyki na infekcje intymne

W przypadku infekcji intymnej w narządach rodnych kobiety następuje spadek ilości pałeczek kwasu mlekowego Lactobacillus. To prowadzi do powstania stanu zapalnego pochwy, podwyższenia pH oraz wystąpienia nieprzyjemnych objawów. Dlatego też niezwykle ważne jest stosowanie probiotyków. Probiotyki zarówno doustne jak i dopochwowe uzupełniają terapię, zwiększają jej skuteczność oraz zapobiegają nawrotom infekcji intymnych. Do wyboru dostępne są różne produkty np:

• Lactovaginal;
• Lacibios Femina;
• Provag;
• Invag.

Podsumowując, infekcje intymne są bardzo częstą dolegliwością dotykającą kobiety. Nie tylko są nieprzyjemne i utrudniają normalne funkcjonowanie, ale także mogą niekorzystnie oddziaływać na zdrowie kobiety. Dlatego też, niezwykle ważne jest odpowiednie postępowanie profilaktyczne, które zapobiegnie wystąpieniu i nawracaniu infekcji intymnych. Równie istotne jest prawidłowe leczenie, wtedy kiedy infekcja intymna się rozwinie. Pomocne w tym mogą być produkty z apteki. Warto jednak przed ich zastosowaniem skonsultować się z farmaceutą lub udać się do lekarza ginekologa.