Czym jest PMS i jak złagodzić jego objawy?

Co to jest PMS?

PMS (Premenstrual Syndrome), czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego, to zbiór objawów fizycznych, emocjonalnych i psychicznych, wywoływanych przez wahania hormonów, występujące od momentu owulacji, aż do pierwszego dnia miesiączki (czasem objawy te utrzymują się również w początkowej fazie menstruacji). O ich wywoływanie podejrzewa się sytuację, w której dochodzi do wzmożonej produkcji estrogenów (żeńskich hormonów płciowych) w stosunku do zmniejszonego wydzielania progesteronu (odpowiedzialnego za atrofię – czyli zanik – tkanki endometrialnej, wyściełającej macicę). Niektóre badania wskazują również na korelację występowania objawów PMS z zaburzeniami wydzielania prolaktyny (hormonu, który powoduje wzrost gruczołów sutkowych i laktację u kobiet w ciąży). Odpowiedź na pytanie: czym jest PMS nie jest więc jednoznaczna – za pojawienie się jego objawów odpowiadają bowiem różne przemiany zachodzące w organizmie, prowadzące nie tylko do comiesięcznego krwawienia, ale również do skurczów macicy czy wahań nastroju.

Charakterystyczne objawy PMS

Jeśli wiesz już, co to jest PMS, to warto również rozpoznać jego objawy (choć dla wielu kobiet nie stanowi to problemu – czasem są tak intensywne, że nie po prostu nie można ich nie zauważyć). Naukowcy i lekarze wyodrębnili blisko 150 różnych symptomów, wśród których najczęściej powtarzające się obejmują:

• rozdrażnienie, uczucie smutku, wzmożoną płaczliwość, huśtawki nastrojów, przygnębienie, apatia, a nawet występowanie epizodów depresyjnych bądź zaostrzenie depresji;
• zmniejszoną chęć do podejmowania aktywności fizycznej, niemożność skupienia się, zaburzenia koncentracji, uczucie zmęczenia;
• zmiana apetytu (zazwyczaj jego zwiększenie), uczucie ciężkości, powiększenie brzucha, występowanie obrzęków w okolicach nóg (zazwyczaj w obrębie stóp i kostek), przejściowy wzrost wagi ciała;
• bóle głowy, pleców (zwłaszcza w odcinku krzyżowym), bóle brzucha (odczuwane często jako skurcze) oraz tkliwość piersi;
• dolegliwości ze strony układu pokarmowego – biegunka, wymioty, zaparcia.

Czas występowania zespołu napięcia przedmiesiączkowego oraz czas samej menstruacji łączy się również z obniżeniem odporności – to właśnie w tym okresie kobieta jest bardziej podatna na infekcje (zarówno wirusowe, atakujące górne drogi oddechowe, jak i intymne – grzybicze lub bakteryjne).

Jak złagodzić PMS (w tym ból brzucha przy miesiączce)?

Istnieje wiele domowych sposobów na to, jak złagodzić PMS i jego charakterystyczne objawy. Poniżej przedstawiamy kilka z nich – bez wysiłku wdrożysz je w swoją codzienną rutynę:

• przede wszystkim – wysypiaj się! Brak właściwej dawki snu zwiększa poziom kortyzolu (hormonu stresu), co dodatkowo może wpłynąć na pogorszenie nastroju i obniżenie możliwości skupienia się;
• postaraj się ograniczyć bodźce stresowe, a wszelkie ważne sprawy, które wymagają koncentracji, pozostaw na czas „po miesiączce”. Zrelaksuj się! Obejrzyj komedię, wróć do ulubionej książki, idź na masaż lub do SPA;
• wyklucz ze swojej diety alkohol, nadmiar soli oraz cukier. Zamiast tego zastąp je pokarmami bogatymi w zboża, błonnik oraz kwasy Omega-3 (unikniesz tym samym nadmiernego zatrzymania wody w organizmie oraz zaparć);
• zapewnij sobie dawkę delikatnego ruchu – odpowiednie będą spacery, a także joga lub krótkie sesje pilatesu (bez pozycji odwróconych). Taki rodzaj ćwiczeń spowoduje produkcję endorfin („hormonów szczęścia”), a jednocześnie nie przeciąży organizmu. Podczas PMS warto również podejmować aktywność seksualną;
• skorzystaj z dobroczynnego działania ziół i ciepła. Kozłek lekarski czy melisa ukoją Twoje nerwy, a ciepły (nie gorący!) termofor przyłożony do brzucha złagodzi ból brzucha przy miesiączce i przed nią;
• zażyj leki rozkurczowe dostępne bez recepty.

Kiedy objawy PMS powinny być skonsultowane z lekarzem?

Niepokojące objawy PMS, które powinny skłonić każdą kobietę do wizyty u lekarza, obejmują:

• spadek nastroju w takim stopniu, który uniemożliwia normalne funkcjonowanie w miejscu pracy i w domu;
• ból brzucha i kręgosłupa wpływający na poruszanie się i podejmowanie innych aktywności;
• plamienie z dróg rodnych rozpoczynające się po owulacji i trwające do właściwej miesiączki;
• biegunka lub wymioty utrzymujące się kilka dni i występujące przy niemal każdym PMS;
• znacząca utrata krwi podczas miesiączki, duże skrzepy pojawiające się w krwi miesięcznej przez cały okres krwawienia (nie tylko na początku).

Wymienione wyżej objawy są nie tylko utrudnieniem codziennego funkcjonowania, ale mogą świadczyć również o innych problemach, związanych ze stanem dróg rodnych. Po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu lekarz powinien zlecić pacjentce badania na krzepliwość krwi, a także w kierunku występowania mięśniaków lub innych guzów macicy, endometriozy, zespołu policystycznych jajników czy choroby Hashimoto.