Czy kosmetyki mogą zatrzymać pojawianie się oznak starzenia?

Dlaczego skóra się starzeje?

By odpowiedzieć na pytanie, co wpływa na starzenie się skóry, należy zbadać, jakie substancje i czynniki są odpowiedzialne za kluczowe oznaki młodości skóry, czyli jej jędrność, gładkość, elastyczność, zdrowy, jednolity koloryt i blask, oraz przyjrzeć się temu, jak przebiega produkcja i degradacja tych składników w skórze.

Ludzka skóra składa się z trzech warstw:

1. Naskórka pełniącego funkcję ochronną
2. Skóry właściwej
3. Tkanki podskórnej (tkanki tłuszczowej)

Starzenie się skóry to wieloletni i postępujący proces, dotyczący wszystkich jej warstw, ale to właśnie w skórze właściwej produkowane są składniki wpływające na jej jędrność, sprężystość, rozciągliwość, wytrzymałość, gęstość i elastyczność. Są to:

• włókna kolagenowne – produkowane przez fibroblasty w skórze właściwej i stanowiące główny składnik macierzy zewnątrzkomórkowej (stanowią 75% masy skóry właściwej),
• proteoglikany – oddziałujące z kolagenami i elastyną,
• glikozaminoglikany – w tym kluczowy dla nawilżenia i zachowania jędrności skóry kwas hialuronowy.

Kolagen jest uznawany za substancję odpowiedzialną za młodość skóry, ponieważ stanowi spoiwo dla komórek. Jest obecny także w kościach, chrząstkach, ścięgnach, a także w rogówce oka. Niestety już od ok. 25. roku życia ilość kolagenu w organizmie zaczyna spadać (ok. 2% rocznie), co widocznie wpływa na starzenie się skóry. W tym samym czasie zaczyna również się zmniejszać ilość kwasu hialuronowego w skórze, przez co traci ona naturalne nawilżenie i elastyczność.

Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne wpływające na starzenie się skóry

Na starzenie się skóry w 20% mają wpływ uwarunkowania genetyczne, ale aż w 80% za ten proces są odpowiedzialne czynniki tzw. „ekspozomu”, czyli:

• promieniowanie UV – powodujące przebarwienia i degradację komórek skóry poprzez uszkodzenia komórek na poziomie DNA,
• zanieczyszczenia środowiska – wpływające między innymi na stres oksydacyjny,
• palenie tytoniu,
• nieodpowiednia dieta.

W wyniku wpływu powyższych czynników w skórze indukowany jest enzym kolagenazy, prowadząc do rozpadu kolagenu. Ubytek kolagenu w skórze jest szczególnie zauważany w okresie około menopauzalnym, gdy ubywa go aż 30%. Dzieje się tak na skutek spadku poziomu estrogenu we krwi wynikającego z wygaszenia czynności jajników, w wyniku czego gwałtownie obniża się ilość białek podporowych w skórze. Dodatkowo kolagen pozostały w skórze jest gorszej jakości (włókna są krótsze i bardziej skręcone). To wtedy pojawiają się wyraźne bruzdy, skóra jest zwiotczała, przesuszona, opadają powieki i zaburzona jest linia żuchwy. Zmiany te są zauważalne także na skórze dekoltu, szyi czy dłoni.

Składniki spowalniające starzenie się skóry

By zapobiegać starzeniu się skóry, należy szukać w kosmetykach substancji pobudzających syntezę kolagenu, ujednolicających koloryt, nawilżających, poprawiających elastyczność i napięcie skóry oraz wspierających jej barierę ochronną. Przyjrzyjmy się dokładniej tym składnikom.

1. Peptydy i witamina C dla pobudzania syntezy kolagenu

Do składników biostymulujacych produkcję kolagenu, zwłaszcza kolagenu typu I zwanego „kolagenem młodości” oraz kolagenu IV i VII należą peptydy. Mogą być one pochodzenia naturalnego, jak np. ryżowe, jak i syntetyczne, lub łączące w sobie elementy naturalne i syntetyczne, jak np. Matrixyl.

Produkcję kolagenu w skórze wspiera także witamina C (zwłaszcza w stabilnej formie glukozydu askorbylu – czyli witaminy CG), retinol, oraz działająca relaksująco na sieci kolagenowe adenozyna.

2. Niacynamid, retinol i witamina C dla rozjaśniania przebarwień i zdrowego blasku skóry

W walce z przebarwieniami i ciemnymi plamami, pomocny jest niacynamid (witamina B3), który wykazuje działanie hamujące syntezę melaniny – barwnika skóry odpowiedzialnego za tworzenie się ciemnych plam. Niacynamid ogranicza również powstawanie nowych przebarwień.

Przebarwienia rozjaśnia również retinol (pochodna witaminy A) ze względu na działanie przyspieszające odnowę naskórka.

Witamina C, która jest znanym antyoksydantem, ma z kolei działanie rozjaśniające, ujednolicające koloryt skóry i przywracające jej zdrowy, promienny wygląd i blask.

3. Kwas hialuronowy dla nawilżenia i jędrności

Wśród substancji wspierających nawilżenie skóry na szczególną uwagę zasługuje kwas hialuronowy. Wspiera utrzymanie prawidłowego nawilżenia skóry dzięki swoim unikalnym właściwościom wiązania cząsteczek wody. Nazywany jest „cząsteczką jędrności”, zapewnia skórze elastyczność i nawilżenie, wspierając jej barierę ochronną i pozwalając na regenerację. W kosmetykach spotykamy go często w postaci wielkocząsteczkowej (sprzyjającej ochronie skóry przed utratą wody) oraz małocząsteczkowej (dogłębnie nawilżającej skórę). Substancją, która wspiera prawidłowe nawilżenie skóry jest również gliceryna.

4. Retinol dla wygładzenia i odnowy skóry oraz redukcji zmarszczek

Retinol (pochodna witaminy A) przyspiesza odnowę naskórka, przez co wykazuje działanie wygładzające skórę, spłycające zmarszczki, w tym głębokie linie, ujednolicające strukturę skóry, rozjaśniające przebarwienia, regulujące pracę gruczołów łojowych i antyoksydacyjne.

5. Filtry UV dla ochrony skóry przed fotostarzeniem

Promieniowanie UV jest czynnikiem najsilniej wpływającym na starzenie się skóry, dlatego codzienna fotoprotekcja przed promieniowaniem UVB i UVA (w tym długimi promieniami UVA) jest kluczowa dla zachowania młodości skóry i ochrony komórek skóry przed stresem oksydacyjnym.

Codzienna pielęgnacja przeciw starzeniu się skóry

Wiemy już, jakich substancji szukać, by redukować oznaki starzenia się skóry – teraz zatem sprawdźmy, jak możemy je włączyć do codziennej pielęgnacji, by była ona maksymalnie skuteczna. Nie tylko wybór odpowiednich kosmetyków jest kluczowy, systematyczność ich stosowania jest równie ważna, ponieważ substancje zawarte w formułach kosmetyków potrzebują czasu, by ich działanie było widoczne.

KROK 1 – oczyszczanie

Podstawę codziennej pielęgnacji powinno zawsze stanowić skuteczne, ale łagodne oczyszczanie skóry, bez naruszenia bariery hydrolipidowej. Do oczyszczania skóry należy wybierać produkty o neutralnym pH, wspierających odblokowanie porów i dokładnie usuwających zanieczyszczenia. Po oczyszczeniu skóry warto ją stonizować lub użyć hydrolatu, by ją przygotować do dalszej pielęgnacji.

KROK 2 – serum

Serum to kosmetyk o wysokim stężeniu składników aktywnych i lekkiej formule (wodno-żelowej lub olejowej). Warto je dołączyć do codziennej rutyny pielęgnacyjnej, ponieważ szybciej i na dłużej zapewnimy sobie spodziewane efekty. Kilka kropli serum należy nałożyć na skórę twarzy, szyi, dekoltu i dłoni.

Główny składnik serum przeciwstarzeniowego należy dobrać do potrzeb skóry:

• działanie ujędrniające i przeciwzmarszczkowe – serum z kwasem hialuronowym
• działanie rozświetlające i antyoksydacyjne – serum z witaminą C w wysokim stężeniu
• działanie rozjaśniające przebarwienia – serum z niacynamidem
  
  

KROK 3 – krem

Po wchłonięciu się serum w codziennej pielęgnacji powinniśmy zastosować krem, który uzupełni działanie serum i zapewni skórze na długo efekt nawilżenia i działanie przeciwstarzeniowe, np. krem wspierający produkcję kolagenu w skórze.

KROK 4 – ochrona przed UV

Ostatnim, ale bardzo ważnym krokiem w codziennej pielęgnacji porannej powinien być produkt z wysoką ochroną przed promieniowaniem UV. Produkt taki powinniśmy stosować przez cały rok, a nie tylko w słoneczne letnie dni.

Niezależnie od wybranych składników i działania, najlepiej jest szukać kosmetyków zawierających o formule przetestowanej pod kontrolą dermatologiczną, o potwierdzonej skuteczności i bezpieczeństwie stosowania.