Biegunka podróżnych. Co ją powoduje i jak sobie z nią poradzić?

Biegunka podróżnych – co to?

Mianem biegunki podróżnych określa się zespół objawów żołądkowo-jelitowych. Ich występowanie ma związek ze spożyciem zanieczyszczonych drobnoustrojami pokarmów lub napojów (także wody pitnej). Dotyczy głównie osób, które podróżują do krajów o obniżonym standardzie sanitarno-higienicznym.

Co wywołuje biegunkę podróżnych?

Za biegunkę podróżnych najczęściej odpowiadają tzw. enteropatogeny. Do tej grupy zalicza się przede wszystkim bakterie (80%):

• Escherichia coli (szczep enterotoksyczny),
• Escherichia coli (szczep enteroagregacyjny),
• Escherichia coli (szczep inwazyjny),
• Salmonella sp.,
• Aeromonas, 
• Shigella shigae,
• Vibrio cholerae.

Ponadto za biegunkę podróżnych odpowiadają pierwotniaki (mniej niż 5%).

Warto przy tym podkreślić, że u niektórych osób objawy ze strony układu pokarmowego mają związek ze zmianą diety lub stresem wywołanym podróżą.

Biegunka podróżnych – typowe objawy

Biegunka podróżnych objawia się nagle – najczęściej w ciągu 2-3 dni od przybycia na miejsce docelowe. Natomiast rzadziej obserwowane są narastające symptomy.

Jak sama nazwa wskazuje, cechą charakterystyczną są wodniste biegunki (oddawanie 3-5 stolców dziennie). Trwają one kilka dni. Ponadto można wyróżnić kilka objawów towarzyszących – są to:

• osłabienie,
• wzdęcia,
• gorączka,
• utrata apetytu,
• bóle brzucha,
• wymioty,
• bóle stawów.

Warto przy tym podkreślić, że niekiedy objawy biegunki podróżnej pojawiają się bezpośrednio po powrocie z wypoczynku w kraju tropikalnym.

Pamiętaj! Chociaż biegunka podróżnych na ogół nie jest stanem groźnym, twój niepokój powinny wzbudzić takie objawy jak: częste wypróżnienia (więcej niż 10 na dobę), uporczywe wymioty, obecność krwi w stolcu i wysoka gorączka.

W takim przypadku należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Co na biegunkę podróżnych?

Biegunka podróżnych o łagodnym przebiegu zwykle ustępuje samoistnie – po kilku dniach. Nie oznacza to jednak, że można ją całkowicie zlekceważyć.

Aby zmniejszyć uciążliwość występujących objawów, warto:

• systematycznie nawadniać organizm – wypijanie dużych ilości wody pochodzącej ze sprawdzonego źródła pomoże zapobiec groźnemu w skutkach odwodnieniu;
• stosować doustne elektrolity – pozwoli to przywrócić równowagę gospodarki wodno-elektrolitowej;
• przyjmować leki hamujące perystaltykę jelit.
• Kilka dni przed planowaną podróżą rozpocząć kurację probiotykiem- takie działanie zmniejsza ryzyko wystąpienia biegunki

Niekiedy zachodzi konieczność przyjmowania antybiotyku, jednak można to zrobić wyłącznie po konsultacji z lekarzem. Najczęściej podawane są: cyprofloksacyna, ryfaksymina lub azytromycyna.

Popularnym rozwiązaniem, ale stosowanym tylko pod kontrolą lekarza, jest połączenie antybiotykoterapii z lekiem hamującym pracę jelit, np. loperamidem.

Warto pamiętać, że leki hamujące perystaltykę jelit takie jak loperamid, spowalniają oczyszczanie przewodu pokarmowego z toksyn, dlatego wydłużają czas trwania biegunki.

Leczenie biegunki podróżnych u dzieci i osób starszych

O ile u zdrowych osób biegunka podróżnych zwykle nie stanowi poważnego zagrożenia, o tyle może być dość groźna u dzieci, osób starszych lub przewlekle chorych. W takiej sytuacji konieczna jest konsultacja lekarska – niezależnie od przebiegu i uciążliwości objawów.

Biegunka podróżnych – czy można jej zapobiec?

Chociaż nie zawsze da się uniknąć biegunki towarzyszącej podróży do krajów tropikalnych, można zminimalizować ryzyko. Jest to możliwe przede wszystkim poprzez przestrzeganie zasad higieny oraz zachowania ostrożności podczas spożywania posiłków.

Jeśli zachodzi taka konieczność, lekarz może zalecić krótką kurację lekami przeciwbakteryjnymi. Najczęściej przeprowadzana jest ona u osób z chorobami przewlekłymi, ale zawsze wymaga wcześniejszej konsultacji. Nie należy bowiem przyjmować jakichkolwiek leków bez nadzoru lekarza – wyłącznie w celach profilaktycznych.