Bezsenność - przyczyny, objawy, leki bez recepty

Bezsenność, czyli co?

O bezsenności można mówić wówczas, gdy niedostateczna ilość sny występuje co najmniej 3 razy w tygodniu przez okres minimum jednego miesiąca. Istotą tego typu zaburzeń mogą być trudności w zasypianiu lub nieosiąganie uczucia wypoczynku po odbytym śnie. Zaburzenia snu przyczyniają się do pogorszenia jakości życia, utrudniają funkcjonowanie społeczne i zawodowe. Objawy bezsenności poza trudnościami w zasypianiu i utrzymaniu zdrowego snu obejmują także: zmęczenie w ciągu dnia, wzrost poziomu stresu, drażliwości i napięcia emocjonalnego oraz zaburzenia koncentracji. Objawy bezsenności mogą być krótkotrwałe lub przewlekłe, a ich wpływ na ogólny stan zdrowia psychicznego i fizycznego może być znaczący, dlatego tak ważne jest znalezienie przyczyny problemu oraz podjęcie właściwego leczenia zaburzeń snu. 

Jakie są przyczyny bezsenności?

Powody bezsenności są bardzo zróżnicowane. Podłoże zaburzeń wynika w dużej mierze z tego, czy problem ma charakter przejściowy czy przewlekły.Trudność w zasypianiu może mieć prozaiczne powody: począwszy od niewywietrzonego pokoju, poprzez niewygodne łóżko, a skończywszy na chwilowym pobudzeniu. Okazuje się jednak, że przewlekła bezsenność miewa poważniejsze podłoże. 

• Nadciśnienie tętnicze - zbyt wysokie ciśnienie krwi może odpowiadać za kłopoty ze snem, prowadzić do wybudzania. Jeżeli stan ten utrzymuje się przez długi czas, warto przeprowadzić diagnostykę pod tym kątem. 

• Astma - napady duszności typowe dla astmy mogą powodować wybudzanie i bezsenność. Także inne choroby przewlekłe płuc mogą prowadzić do spłycenia snu oraz skrócenia czasu jego trwania. 

• Niewydolność serca - duszności nasilające się podczas leżenia na wznak to objawy charakterystyczne dla niewydolności serca. Mogą one powodować konieczność przyjęcia pozycji siedzącej, co uniemożliwia spanie.

• Choroby układu pokarmowego, refluks - cofanie się treści pokarmowej do przełyku w nocy, może powodować uczucie pieczenia za mostkiem oraz może doprowadzać do męczącego kaszlu. Jeśli objawy utrzymują się długo, mogą powodować przewlekłe zaburzenia snu.

• Przewlekły stres - życie w ciągłym napięciu wewnętrznym niewątpliwie ma związek z doświadczaniem bezsenności. Ciągłe zmiany w naszym życiu, ważne wydarzenia, bądź nerwowe sytuacje np. w pracy mogą prowadzić do występowania zaburzeń snu.

Sposoby na bezsenność

Sposoby na walkę z zaburzeniami snu istnieją, jednak wybór metody zależy w dużej mierze od przyczyny.

Leczenie bezsenności  można podzielić na:

• metody niefarmakologiczne
• terapię farmakologiczną.

Warto przy tym podkreślić, że szczególną rolę odgrywa leczenie schorzeń, których objawem jest bezsenność. Dlatego tak ważne jest prawidłowe rozpoznanie nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, chorób płuc czy nawet objawów zespołu niespokojnych nóg.

Należy mieć świadomość, że pierwszym krokiem w stronę leczenia bezsenności są metody niefarmakologiczne. Duże znaczenie przypisuje się m.in. terapii poznawczo-behawioralnej, która uwzględnia następujące obszary:

• edukacja dotycząca prawidłowej higieny snu
• terapia poznawcza
• restrykcja snu i kontrola bodźców
• terapia relaksacyjna [2].

Jeżeli terapia niefarmakologiczna nie przyniesie pożądanych efektów, wówczas koniecznością mogą okazać się leki na bezsenność. Należy jednak podkreślić, że tabletki na sen niosą za sobą ryzyko uzależnienia oraz nie zawsze pozwalają wyeliminować przyczynę problemu [3].

Chcąc poprawić jakość snu, można sięgnąć również po suplementy diety. Zawierają one przede wszystkim składniki aktywne pochodzenia naturalnego, które pomagają osiągnąć stan relaksacji.

Melatonina na sen

Melatonina to naturalny hormon produkowany przez szyszynkę. Jego główną rolą jest regulowanie rytmu dobowego i snu. Melatonina jest znana ze swojego wpływu na sen, dlatego często jest stosowana jako preparat na bezsenność w przypadku bezsenności u osób, które mają trudności z zasypianiem, utrzymaniem snu lub odczuwaniem wypoczynku po nocy snu. Melatonina pomaga dostosować rytm dobowy organizmu, co może być szczególnie pomocne u osób, u których zaburzenia snu powodują częste zmiany strefy czasowej, praca nocna lub zmianowy system pracy. Melatonina może także skrócić czas potrzebny do zaśnięcia oraz poprawić jakość snu. Warto jednak pamiętać, że melatonina nie jest skuteczna we wszystkich przypadkach bezsenności, a jej skuteczność może się różnić w zależności od przyczyn problemów ze snem.

Bezsenność to poważny problem, którego nie można lekceważyć. Warto podjąć stosowne działania, sięgając po domowe metody. Jeśli nie przynoszą one efektów, należy zgłosić się do lekarza. Być może za zaburzenia snu odpowiadają choroby somatyczne, które trzeba wyleczyć.

Zioła na bezsenność

Istnieje wiele ziół tradycyjnie używanych do łagodzenia bezsenności i poprawy jakości snu. Należą do nich zioła o właściwościach uspokajających i relaksujących.

• Melisa znana ze swoich właściwości uspokajających może pomóc w łagodzeniu napięcia i stresu, co ułatwia zasypianie.
• Lawenda ma działanie relaksujące i uspokajające. Aromaterapia z użyciem olejku lawendowego lub picie herbaty z lawendy może przyczynić się do poprawy snu.
• Chmiel jest znany ze swojego działania uspokajającego. Może być stosowany w formie herbaty lub suplementów.
• Waleriana jest jednym z najczęściej stosowanych ziół na bezsenność. Ma właściwości uspokajające i relaksujące.
• Mięta pieprzowa może pomóc w rozluźnieniu mięśni i łagodzeniu napięcia, co może poprawić komfort podczas snu.
• Passiflora, czyli kwiat marakui, jest znana ze swojego działania uspokajającego. Może być stosowana w formie herbaty lub suplementów.
• Olejek kamforowy może być stosowany w aromaterapii do relaksacji i poprawy snu.
• Kozieradka ma właściwości uspokajające i może być stosowana w celu poprawy snu.

Pamiętaj, że skuteczność ziół może się różnić w zależności od osoby, a niektóre zioła mogą powodować interakcje z innymi lekami. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania ziół lub suplementów, zwłaszcza jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące zdrowia.

Przypisy:

1. Epidemiologia bezsenności, Anna Wojtas1, Sławomir Ciszewski2 1 Poradnia Zaburzeń Snu, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku 2Klinika Chorób Psychicznych i Zaburzeń Nerwicowych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, tom 8, nr 3, 79–83 © Copyright 2011 Via Medica ISSN 1732–9841.
2. Diagnostyka i terapia bezsenności w praktyce ogólnolekarskiej Część II: Terapia bezsenności, Mariusz Siemiński , Łukasz Skorupa , Karolina Wiśniewska-Skorupa, Katedra i Klinika Medycyny Ratunkowej, Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk, Centrum medyczne LUXMED, Gdańsk, Varia Medica 2019 tom 3, nr 2, strony 116–121 Copyright © 2019 Via Medica ISSN 2544-421
3. jw